آشالازی به انگلیسی Achalasia یک بیماری بلع است که لوله اتصال دهان و معده به نام مری را تحت تاثیر قرار می دهد. اعصاب آسیب دیده مری باعث می شود که ماهیچه های آن نتوانند غذا و مایعات را به معده انتقال بدهند. سپس غذا در مری جمع می‌شود و گاهی تخمیر می‌شود و به داخل دهان باز می‌گردد. این غذای تخمیر شده طعم تلخی به همراه دارد.
آشالازی یک بیماری نسبتاً نادر است. برخی افراد آن را با بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) اشتباه می گیرند. با این حال، در آشالازی، غذا از مری به دهان برمی گردد. در رفلاکس معده، مواد از معده وارد مری و دهان می شوند. هیچ درمانی مشخصی برای آشالازی وجود ندارد. هنگامی که مری آسیب ببیند، ماهیچه ها نمی توانند دوباره به درستی کار کنند. اما علائم معمولاً با آندوسکوپی، درمان کم تهاجمی یا جراحی قابل کنترل هستند.
فهرست مطالب
علائم آشالازی
علائم آشالازی عموماً رفته رفته ظاهر می شوند و با گذشت زمان بدتر می شوند. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آروغ زدن
- کاهش وزن
- استفراغ کردن
- سوزش سردل
- سرفه در هنگام شب
- ذات الریه یا پنومونی ناشی از ورود غذا به ریه ها
- درد قفسه سینه که گهگاه ایجاد می شود
- غذا یا بزاق بلعیده شده به حلق برمی گردد.
- مشکل در بلع (دیسفاژی) که ممکن است احساس کند غذا یا نوشیدنی در گلو گیر کرده است.
علت آشالازی
علت دقیق آشالازی به خوبی شناخته نشده است. محققان در این زمینه گمان می کنند که ممکن است ناشی از بین رفتن سلول های عصبی در مری باشد. تئوری هایی ممکن درباره این بیماری، عفونت ویروسی یا پاسخ های خودایمنی است. به ندرت، آشالازی ممکن است ناشی از یک اختلال ژنتیکی یا عفونت ارثی باشد.
آشالازی چه وقت خطرناک است؟
- آشالازی در هر سنی می تواند افراد را درگیر کند، اما در افراد بین 25 تا 60 سال شایع تر است.
- در افراد مبتلا به اختلالات آلرژیک، نارسایی غدد فوق کلیوی یا سندرم آلگرو( که یک وضعیت ژنتیکی نادر اتوزوم مغلوب است) آشالازی بیشتر دیده می شود.
تشخیص آشالازی
آشالازی را می توان نادیده گرفت یا اشتباه تشخیص داد زیرا علائمی مشابه سایر علائم اختلالات گوارشی دارد. برای آزمایش آشالازی، یک پزشک احتمالاً موارد زیر را توصیه می کند:
مانومتری مری. این تست انقباضات ماهیچه ای مری را در حین بلع اندازه گیری می کند. همچنین میزان باز شدن اسفنکتر تحتانی مری در حین بلع را ارزیابی می کند. این آزمایش برای تصمیم گیری در مورد نوع بیماری بلع بسیار مفید است.
بلع باریم. اشعه ایکس پس از نوشیدن مایعی گچی به نام باریم گرفته می شود. باریم پوشش داخلی دستگاه گوارش را می پوشاند. این پوشش به پزشک این اجازه را می دهد تا شبح مری، معده و قسمت فوقانی روده را ببیند. علاوه بر نوشیدن مایعات، بلعیدن یک قرص باریم می تواند به نشان دادن انسداد در مری کمک شایانی کند.
آندوسکوپی. در آندوسکوپی بخش فوقانی دستگاه گوارش از یک دوربین کوچک در انتهای یک لوله انعطاف پذیر برای بررسی بصری دستگاه گوارش فوقانی استفاده می شود. برای یافتن انسداد جزئی مری می توان از آندوسکوپی استفاده کرد. آندوسکوپی همچنین می‌تواند برای جمع‌آوری نمونه‌ای از بافت، به نام بیوپسی، برای آزمایش عوارض رفلاکس مانند مری بارت استفاده شود.
درمان آشالازی
درمان آشالازی بر آرام کردن یا کشش باز کردن اسفنکتر تحتانی مری تمرکز دارد تا غذا و مایعات بتوانند راحت تر از طریق دستگاه گوارش حرکت کنند. درمان خاص به سن، وضعیت سلامتی و شدت آشالازی بستگی دارد.
درمان غیر جراحی آشالازی
درمان با اتساع پنوماتیک
اگر اسفنکتر تحتانی مری باز نمی ماند، ممکن است نیاز به اتساع پنوماتیک داشته باشد.در طی این روش سرپایی، یک بالون به مرکز اسفنکتر مری وارد می شود و برای بزرگ شدن دهانه آن باد می شود. تقریباً یک سوم افرادی که از درمان اتساع پنوماتیک استفاده می کنند، نیاز به درمان مجدد در طی پنج سال دارند. در این روش از آرام بخش استفاده می شود.
تزریق سم بوتولونیوم(بوتاکس مری)
این شل کننده عضلانی را می توان به طور مستقیم در حین آندوسکوپی با یک سوزن به اسفنکتر مری تزریق کرد. بوتاکس به طور کلی فقط برای افرادی توصیه می شود که به دلیل سن یا سلامت کلی نمی توانند اتساع پنوماتیک یا جراحی انجام دهند. تزریق بوتاکس معمولا بیش از شش ماه طول نمی کشد. ممکن است نیاز به تکرار تزریق ها باشد و در صورت نیاز انجام مجدد جراحی، انجام جراحی را دشوارتر کند.
درمان دارویی آشالازی
پزشک ممکن است قبل از غذا خوردن شل کننده های عضلانی مانند نیتروگلیسیرین یا نیفدیپین را توصیه کند. این داروها اثر درمانی محدود و عوارض جانبی شدید دارند. داروها معمولاً فقط در صورتی در نظر گرفته می شوند که کاندیدای اتساع پنوماتیک یا جراحی نباشید و بوتاکس کمکی نکرده باشد. این نوع درمان به ندرت نشان داده می شود.
عمل آشالازی
عمل میوتومی هلر
میوتومی هلر شامل برش عضله در انتهای تحتانی اسفنکتر مری است. این باعث می شود که غذا راحت تر وارد معده شود. این روش را می توان با استفاده از یک روش کم تهاجمی به نام میوتومی هلر لاپاروسکوپی انجام داد. برخی از افرادی که میوتومی هلر دارند ممکن است بعداً به بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) مبتلا شوند.
برای جلوگیری از مشکلات بعدی با ریفلاکس معده به مری، جراح ممکن است همزمان با میوتومی هلر، عملی به نام فوندوپلیکاسیون را انجام دهد. در فوندوپلیکاسیون، جراح بالای معده را به دور قسمت تحتانی مری می‌پیچد تا دریچه ضد رفلاکس ایجاد کند و از بازگشت اسید به مری جلوگیری کند. فوندوپلیکاسیون معمولا با یک روش کم تهاجمی انجام می شود که به آن روش لاپاراسکوپی نیز می گویند.
جمع بندی
آشالازی یک اختلال نادر و مزمن در مری است که در آن عضلات مری و اسفنکتر تحتانی به درستی عمل نمی‌کنند. این بیماری باعث دشواری در انتقال غذا و مایعات از مری به معده می‌شود. برای درمان این بیماری شما می بایست با یک منتخصص در این زمینه، متخصص داخلی مراجعه کنید. دکتر حسین ضیائی فوق تخصص گوارش و کبد بزرگسالان دارای یک تیم حرفه ای و مجرب واقع در خیابان ملاصدرا تهران می باشد. شما عزیزان می توانید برای رزرو نوبت از طریق همین سایت یا تماس تلفنی با ما در ارتباط باشید و از خدمات کلینیک بهرمند شوید. در ضمن در صورت داشتن هر گونه سوال یا نظر خاص می توانید در پایین همین مقاله(قسمت دیدگاه) با ما به اشتراک بگذارید، دکتر حسین ضیایی در اولین فرصت پاسخ شما را خواهند داد.
پرسش و پاسخ بیماری آشالازی
طول عمر بیماران آشالازی چقدر است؟
بیماران مبتلا به آشالازی معمولاً طول عمر طبیعی دارند، به شرطی که بیماری به درستی تشخیص داده شود و تحت درمان مناسب قرار گیرد. اگرچه آشالازی یک بیماری مزمن است، اما با درمان‌های مؤثر، علائم آن قابل کنترل است و از بروز عوارض جدی جلوگیری می‌شود.
تغذیه در بیماری آشالازی چگونه است؟
در بیماران آشالازی، تغذیه مناسب شامل مصرف غذاهای نرم و آسان برای بلع مانند سوپ و پوره، اجتناب از غذاهای سفت و خشک، خوردن وعده‌های کوچک و مکرر، و نوشیدن مایعات در حین غذا است. غذاهای محرک مانند قهوه، الکل و غذاهای اسیدی باید محدود شوند. حفظ وضعیت نشسته پس از غذا خوردن و استفاده از فیبر محلول برای جلوگیری از یبوست نیز توصیه می‌شود. در موارد کاهش وزن یا سوءتغذیه، مصرف مکمل‌های غذایی با مشورت متخصص تغذیه پیشنهاد می‌شود.