فهرست مطالب
بیوفیدبک دفع چیست؟
یبوست یکی از شایع ترین مشکلات گوارشی است که بسیاری از افراد در سراسر جهان با آن مواجه هستند. این بیماری با کاهش تعداد اجابت مزاج، سفتی مدفوع و حس عدم تخلیه کامل روده‌ها مشخص می‌شود. بیوفیدبک دفع یک روش درمانی غیرتهاجمی است که می‌تواند برای درمان یبوست استفاده شود. این روش با آموزش مجدد عضلات روده‌ها و عضلات کف لگن به بهبود عملکرد دفع کمک می‌کند.
چگونه فرد دچار یبوست می شود؟
یبوست یکی از مشکلات شایع گوارشی است که می‌تواند کیفیت زندگی افراد را به شدت کاهش دهد. این مشکل می‌تواند منجر به عوارض ناخوشایندی برای فرد شود، بنابراین یافتن راه حل مناسب برای درمان آن بسیار اهمیت دارد. در زندگی مدرن، با کاهش عادات تغذیه‌ای سالم، کم‌تحرکی و مصرف فست فودها، مشکلات روده‌ای و مزاجی روانی افراد افزایش یافته است. در گذشته، پزشکان فکر می‌کردند که این افراد فقط به بیماری‌های گوارشی مبتلا هستند، اما بعداً با پیشرفت تشخیصی، مشخص شد که این افراد هیچ مشکل گوارشی ندارند و تنها دچار اختلال در حرکات دفعی هستند. بنابراین می‌توان گفت که علاوه بر تغذیه نامناسب، یبوست می‌تواند به دلیل اختلالات عضلات کف لگن و روده نیز ایجاد شود. پژوهشگران در تحقیقات جدید متوجه شده‌اند که حدود ۵۰ درصد از افراد دچار یبوست مزمن، از اختلال عملکرد عضلات لگن ( PFD یا Dyssynergia) رنج می‌برند.
در واقع، دفع ناهماهنگ یک مشکل شایع در جهان است که افراد مبتلا به یبوست و مشکلات دفعی با آن روبرو می شوند. این اختلال یک مشکل رفتاری است که به دلیل عدم هماهنگی بین عضلات دیوار شکم و عضلات کف لگن در حین مدفوع اتفاق می افتد.
در این حالت، هماهنگی بین شل یا ریلکسیشن عضلات کف لگن و حرکت دیواره شکم که برای دفع مدفوع طبیعی ضروری است، اختلال وجود دارد. بنابراین، در مواردی که این اختلال به صورت رفتار حرکتی باشد، به نظر می رسد روش بیوفیدبک روده برای درمان این مشکل موثرتر از روش‌های دیگر باشد. همچنین، مشکلاتی مانند افتادگی لگن، اختلال پارادوکس، پرولاپس، سیتوسل(افتادگی مثانه)، رکتوسل(افتادگی روده) و سایر مشکلات مشابه می‌توانند باعث اختلال در دفع ناهماهنگ شوند.
چه عواملی باعث یبوست فرد می شود؟
یبوست می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله:
- نبود فیبر در رژیم غذایی
- کم آب شدن بدن
- مصرف برخی داروها
- اختلالات حرکتی دستگاه گوارش
چه زمانی فرد باید احساس کند که یبوست دارد؟
اگر فرد 3 بار در هفته یا کمتر دفع مدفوع داشته باشد،از نظر بالینی به یبوست دچار شده است. البته این امر در افراد مختلف متفاوت بوده وممکن است هر روز دفع مدفوع داشته باشد ولی دچار این مشکل باشد.
افرادی که علائم زیر را داشته باشند، به یبوست مبتلا هستند:
- احساس تخلیه نشدن پس از دفع
- نیاز به فشار آرودن
- احساس انسداد
- سفت بودن مدفوع
بیوفیدبک دفع چه نقشی در درمان یبوست ایفا می کند؟
بیوفیدبک دفع یک روش درمانی است که به افراد کمک می‌کند تا آگاهی بیشتری از عملکرد بدن خود به دست آورند و قدرت کنترل ارادی خود را بر این عملکردها افزایش دهند. درمان یبوست، بیوفیدبک به افراد کمک می‌کند تا نحوه عملکرد عضلات روده و مقعد را یاد بگیرند و کنترل بیشتری بر آنها داشته باشند.
بازخورد بیوفیدبک می‌تواند در درمان انواع یبوست مؤثر باشد، به ویژه در مواردی که ناشی از اختلالات حرکتی دستگاه گوارش باشد، مفید است. در روش بیوفیدبک دفع، بیمار به یک دستگاه متصل می‌شود که سیگنال‌هایی از عضلات روده را دریافت می‌کند. این سیگنال‌ها به صورت صوتی یا تصویری به بیمار نمایش داده می‌شوند. بیمار با مشاهده این سیگنال‌ها یاد می‌گیرد که چگونه عضلات روده و مقعد را برای دفع مدفوع هماهنگ کند.
جلسات بیوفیدبک معمولاً هفتگی برگزار می‌شوند و به مدت 8 تا 12 هفته ادامه دارد. پس از پایان جلسات، بیماران می‌توانند به تنهایی و در منزل از تکنیک‌های بیوفیدبک برای کنترل یبوست خود استفاده کنند. بیوفیدبک یک روش درمانی ایمن و موثر برای درمان یبوست است. این روش درمانی برای همه افراد مناسب نیست، اما می‌تواند یک گزینه درمانی مفید برای افرادی باشد که به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند.
مزایا استفاده از بیوفیدبک برای درمان یبوست
افزایش تعداد دفعات اجابت مزاج: بیوفیدبک با بهبود هماهنگی بین عضلات روده و مقعد می تواند به افراد کمک کند تا تعداد دفعات اجابت مدفوع خود را افزایش دهند.
کاهش وابستگی به داروهای ملین‌کننده: بیوفیدبک دفع یا بهبود عملکرد طبیعی دستگاه گوارش می تواند احساس نیاز به داروهای ملین را کاهش دهد.
کاهش سفتی مدفوع: بیوفیدبک با افزایش حرکات روده و بهبود جذب آب در روده بزرگ می تواند به نرم تر شدن مدفوع برای دفع کمک کند.
کاهش درد و ناراحتی ناشی از یبوست: بیوفیدبک با بهبود حرکات روده و کاهش فشار بر عضلات روده می تواند درد و ناراحتی ناشی از یبوست را کاهش دهد.
بدون عوارض جانبی: بیوفیدبک یک روش درمانی است که هیچگونه عوارض شناخته شده ای ندارد.
امکان آموزش بیمار برای استفاده از بیوفیدبک در خانه: پس از اتمام جلسات بیوفیدبک دفع و یادگیری تکنییک های آن، بیمار می تواند دستگاه را تهیه وجهت کنترل بر یبوست خود در خانه استفاده کند.
نتایج درمانی دراز مدت: به این دلیل که بیمار توانسته در طول درمان تکنیک های بیوفیدبک را یاد بگیرد، درخانه تمرین کند و هماهنگی بین عضلات کف لگن و روده های خود را بهبود ببخشد، بیوفیدبک می تواند در دراز مدت نتایج بهتری ارائه کند.
معایب استفاده از بیوفیدبک برای درمان یبوست
نیاز به تعداد جلسات درمانی بیشتر: درمان یبوست با استفاده از بیوفیدبک معمولاً نیاز به 8 تا 12 جلسه درمانی دارد
هزینه بالای بیوفیدبک: هزینه درمان یبوست با استفاده از بیوفیدبک ممکن است به طور نسبی بالا باشد.
نیازه به انگیزه و تعهد: به بیمار توصیه می‌شود که برای انجام تمرینات بیوفیدبک، انگیزه و تعهد لازم را داشته باشد.
بیوفیدبک دفع برای چه افرادی توصیه نمی شود؟
- افرادی که بالای 80 سال سن دارند.
- افرادی که از اختلالات مغزی و عصبی رنج می برند.مانند:آلزایمر
- افرادی که بیماری روانی دارند.
- بیماران بستری
- افرادی که در ایجاد ارتباط مشکل دارند.
مراحل انجام بیوفیدبک برای درمان یبوست چگونه است؟
درمان یبوست با استفاده از حسگرهایی صورت می‌گیرد که فعالیت عضلات کف لگن و الگوهای انقباض روده را اندازه‌گیری می‌کنند. سپس این اطلاعات به صورت بازخورد بصری یا صوتی به بیمار ارائه می‌شود تا به او کمک کند تا نحوه کنترل بهتر عضلات و بهبود حرکات روده را یاد بگیرد. مراحل انجام بیوفیدبک به قرار زیر است:
آماده شدن: درابتدا متخصص چندین حسگر در نزدیکی مقعد یا روی شکم شما متصل می کند.
مشاهده اطلاعات: زمانی که اطلاعات حسگرها فعالیت روده و عضلات لگن را ثبت می کنند، این اطلاعات به صورت صوتی یا تصویری بر روی دستگاه برای شما قابل مشاهده می باشد.
تمرین: با توجه به اطلاعات دستگاه، می‌آموزید که چگونه عضلات کف لگن و روده خود را به روشی که برای دفع مدفوع راحت‌تر لازم است، کنترل کنید. یک متخصص به شما تمریناتی را آموزش می‌دهد که می‌توانید در منزل نیز انجام دهید.
شما می توانید جهت استفاده از خدمات درمانی خود با کلینیک دکتر حسین ضیائی فوق تخصص گوارش و کبد بزرگسالان تماس حاصل فرمائید و از خدمات این کلینیک بهرمند شوید. کلینیک دکتر حسین ضیائی یکی مجهزترین کلینیک های موجود در تهران می باشد ولی شما می توانید برای انجام سایر آزمایش ها به بیمارستان های دولتی و مراکز زیر نظر سازمان پزشکی تهران مراجعه کنید همینطور می توانید با مشورت با پزشک معالج خود برای دریافت مشاوره و مراجعه اقدام نمایید.
همچنین شما می‌توانید سوالات و نظرات خود را در بخش دیدگاه‌ها با ما به اشتراک بگذارید. دکتر حسین ضیائی در اولین فرصت به سوالات شما پاسخ خواهند داد.