خونریزی گوارشی (Gastrointestinal bleeding) نشانه اختلال در سیستم گوارش است. دستگاه گوارشی از مری، معده، روده کوچک و بزرگ و مقعد تشکیل شده است. ممکن است خونریزی درهر یک از این قسمت ها اتفاق بیافتد. اغلب خون در مدفوع یا استفراغ مشاهده می شود اما همیشه مشخص نیست. خونریزی می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و می تواند تهدید کننده زندگی فرد باشد.
فناوری تصویربرداری یا آزمایش آندوسکوپی معمولاً می‌تواند علت خونریزی را پیدا کند. درمان بستگی به محل خونریزی و شدت آن دارد.
فهرست مطالب
علائم خونریزی گوارشی
علائم خونریزی در دستگاه گوارش را می توان به راحتی مشاهده کرد(آشکار)، یا نه چندان آشکار(مخفی) شناخته می شود. این علائم می تواند در هر نقطه از دستگاه گوارش ایجاد شود، که از دهان شروع می شود و تا مقعد به پایان می رسد. اکثر نشانه های خونریزی به سرعت خونریزی و محل آن بستگی دارد.
اگر خونریزی آشکار باشد به صورت زیر ظاهر شود:
- استفراغ خون، که ممکن است بصورت لخته خون یا شبیه تفاله قهوه دیده شود.
- خونریزی مقعدی، معمولا در مدفوع یا همراه با آن
- مدفوع سیاه و قیری رنگ
اگر خونریزی پنهان باشد، ممکن است:
- سبکی سر
- دشواری در تنفس
- درد قفسه سینه
- غش کردن
- درد شکم
علائم خونریزی ناگهانی
اگر خونریزی شما به طور ناگهانی شروع شود و به سرعت بدتر شود، ممکن است دچار شوک شوید. علائم شوک عبارتند از:
- ضعف یا خستگی
- سرگیجه یا غش
- پوست سرد، لطیف، رنگ پریده
- حالت تهوع یا استفراغ
- ادرار نکردن یا کمی ادرار کردن در یک زمان
- رنگ خاکستری یا آبی در لب ها یا ناخن ها
- تغییرات در وضعیت ذهنی یا رفتار، مانند اضطراب یا بی قراری
- بی هوشی
- نبض سریع
- تنفس سریع و پی در پی
- افت فشار خون
- بزرگ شدن مردمک ها
علت خونریزی گوارشی چه چیزی می تواند باشد؟
خونریزی گوارشی می تواند در قسمت فوقانی یا تحتانی دستگاه گوارش رخ دهد.
خونریزی دستگاه گوارش فوقانی
علت خونریزی دستگاه گوارش فوقانی می تواند شامل موارد زیر باشد:
زخم معده. شایع‌ترین علت خونریزی در دستگاه گوارش فوقانی، زخم‌های گوارشی هستند. این زخم‌ها، که به صورت زخم‌های باز در لایه داخلی معده یا قسمت بالایی روده کوچک ظاهر می‌شوند، به دلیل آسیب اسید معده به مخاط ایجاد می‌شوند. این آسیب ممکن است به دلیل باکتری‌ها یا مصرف داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن یا آسپرین باشد.
پارگی درمری. هنگامی که پوشش داخلی مری، در محل اتصال مری به معده، دچار پارگی شود، ممکن است خونریزی شدیدی رخ دهد. این وضعیت به عنوان سندروم مالوری ویس یا اشک مالوری ویس (MWS) شناخته می‌شود. این عارضه در افرادی که بیش از حد الکل مصرف می‌کنند شایع‌تر است و می‌تواند منجر به استفراغ شود.
واریس مری. وریدهای بزرگ شده در مری که به آنها واریس مری گفته می‌شود، اغلب در افرادی که به بیماری سیروز کبدی مبتلا هستند، رخ می‌دهد.
ازوفاژیت. این التهاب مری اغلب به دلیل بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) ایجاد می شود.
پرفشاری خون پورتال. این وضعیت اغلب در افراد مبتلا به بیماری سیروز کبدی رخ می دهد، که بیشتر به دلیل مصرف بیش از حد الکل است.
عروق خونی غیر طبیعی. گاهی اوقات رگ های خونی غیر طبیعی، عروق خونی کوچک و وریدها ممکن است منجر به خونریزی شوند.
فتق هیاتال. فتق هیاتال بزرگ ممکن است با فرسایش در معده همراه باشد که منجر به خونریزی می شود.
رشد تومور. اگرچه بندرت، خونریزی دستگاه گوارش فوقانی می تواند ناشی از رشد سرطانی یا غیرسرطانی در دستگاه گوارش فوقانی باشد.
خونریزی دستگاه گوارش تحتانی
علل می تواند شامل موارد زیر باشد:
بیماری التهابی روده (IBD).این وضعیت شامل کولیت اولسراتیو است که باعث تورم و زخم در روده بزرگ و راست روده می‌شود. شکل دیگری از التهاب روده، بیماری کرون است که شامل تورم و تحریک بافت‌ها در پوشش دستگاه گوارش می‌باشد.
بیماری دیورتیکولار. این شامل ایجاد کیست هایی کوچک و برآمده در دستگاه گوارش است که به آن دیورتیکولوز می گویند. اگر یک یا چند کیست ملتهب یا عفونی شود، دیورتیکولیت نامیده می شود.
تومورها. تومورهای غیرسرطانی یا سرطانی در مری، معده، روده بزرگ یا راست روده می‌توانند پوشش داخلی دستگاه گوارش را ضعیف کرده و باعث خونریزی شوند.
پولیپ روده بزرگ. توده‌های کوچک سلولی که روی پوشش روده بزرگ تشکیل می‌شوند می‌توانند باعث خونریزی شوند. بیشتر این توده‌ها بی‌ضرر هستند، اما برخی از آنها ممکن است سرطانی شوند یا در صورت عدم حذف، به سرطان تبدیل شوند.
بواسیر. اینها رگ های متورم مقعد یا راست روده شما هستند. که ممکن است خیلی بزرگ شده و ایجاد خونریزی کند.
شقاق مقعد. شقاق مقعدی یک پارگی کوچک در بافت نازک و مرطوبی است که مقعد را می پوشاند.
چگونه علت خونریزی گوارشی را تشخیص دهیم؟
برای یافتن علت خونریزی گوارشی، پزشک ابتدا سابقه پزشکی شما از جمله سابقه خونریزی قبلی را می گیرد و یک معاینه فیزیکی انجام می دهد. آزمایشاتی نیز ممکن است سفارش داده شود، مانند:
آزمایشات خون. ممکن است نیاز به شمارش کامل خون، آزمایش برای بررسی سرعت لخته شدن خون، شمارش پلاکت و آزمایش عملکرد کبد داشته باشید.
آزمایش خون مخفی در مدفوع. تجزیه و تحلیل مدفوع می تواند به تعیین علت خونریزی پنهان کمک کند.
آندوسکوپی فوقانی. روشی است که از دوربین برای مشاهده دستگاه گوارش فوقانی استفاده می کند. دوربین به یک لوله بلند و نازک به نام آندوسکوپ متصل می شود و برای بررسی دستگاه گوارش فوقانی از گلو عبور می کند.
کولونوسکوپی. در طول کولونوسکوپی، یک لوله بلند و انعطاف پذیر به رکتوم وارد می شود. یک دوربین فیلمبرداری کوچک در نوک لوله به پزشک اجازه می دهد تا داخل کل روده بزرگ و راست روده را مشاهده کند.
سخن آخر
شما می توانید برای درمان خود و استفاده از خدمات ما از طریق همین سایت و یا تماس تلفنی با کلینیک دکتر حسین ضیائی فوق تخصص گوارش و کبد بزرگسالان تماس بگیرید و از خدمات این کلینیک بهره مند شوید.
سوالات متداول
آیا خونریزی گوارشی خطرناک است؟
خونریزی گوارشی چه بصورت استفراغ یا در مدفوع بیانگر یک بیماری گوارشی است. در ابتدا با استفاده از یک سری آزمایشات خاص باید علت آن تشخیص داده شود، و سپس مراحل درمانی طی شود. در صورت خونریزی شدید می بایست به نزدیک ترین مراکز اورژانسی مراجعه کنید.