سرطان پانکراس(لوزالمعده) چیست؟علت، علائم و درمان آن

سرطان پانکراس به انگلیسی  pancreatic cancer نوعی سرطان است که با رشد غیرطبیعی سلول‌های لوزالمعده آغاز می‌شود. لوزالمعده در پشت قسمت پایینی معده قرار دارد و وظیفه تولید آنزیم‌هایی را دارد که به هضم غذا کمک می‌کنند و همچنین هورمون‌هایی که به کنترل سطح قند خون کمک می‌کنند. شایع‌ترین نوع این سرطان، آدنوکارسینوم مجرای پانکراس است که از سلول‌های پوشاننده مجاری که آنزیم‌های گوارشی را از پانکراس خارج می‌کنند، شروع می‌شود. سرطان پانکراس به ندرت در مراحل اولیه تشخیص داده می‌شود، زمانی که شانس درمان آن بیشتر است، زیرا معمولاً تا زمانی که به سایر اندام‌ها گسترش نیابد، علائمی ایجاد نمی‌کند. پزشک شما هنگام تدوین برنامه درمانی، میزان پیشرفت سرطان پانکراس را در نظر می‌گیرد. گزینه‌های درمانی ممکن است شامل جراحی، شیمی‌درمانی، پرتودرمانی یا ترکیبی از این روش‌ها باشد.

علائم سرطان پانکراس شامل چه مواردی است؟

سرطان لوزالمعده در اکثر مواقع تا زمانی که بیماری پیشرفت نکرده باشد، علائمی ایجاد نمی کند. هنگامی که آنها رخ می دهند، علائم و نشانه های سرطان پانکراس ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد شکمی که به پهلوها یا پشت سرایت می کند.
• از دست دادن اشتها
• کاهش وزن
• زرد شدن پوست و سفیدی چشم(یرقان)
• مدفوع رنگ روشن یا شناور
• ادرار تیره رنگ
• خستگی یا ضعف
• خارش
• تشخیص جدید دیابت یا دیابت که کنترل آن سخت تر می شود.
• درد و تورم در بازو یا پا که ممکن است ناشی از لخته شدن خون باشد.
• خستگی یا ضعف

چه آزمایش های برای تشخیص سرطان لوزالمعده(پانکراس) باید انجام داد؟

 تصویربرداری از پانکراس. این روش مورد استفاده برای تشخیص سرطان لوزالمعده شامل سونوگرافی، سی تی اسکن، اسکن MRI می باشد.

سونوگرافی آندوسکوپی(EUS). آندوسونوگرافی یک روش کم تهاجمی برای ارزیابی اندام های داخلی دستگاه گوارش و  ریه است. آندوسونوگرافی از یک لوله بلند و نازک همراه با دوربین به نام آندوسکوپ استفاده می کند. آندوسکوپ از گلو و معده عبور می کند. یک دستگاه اولتراسوند(امواج صوتی با طول موج بالا) روی آندوسکوپ از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از بافت های مجاور استفاده می کند. می توان از آن برای تهیه عکس از پانکراس استفاده کرد.

آزمایش بیوپسی. روشی برای برداشتن نمونه کوچکی از بافت برای آزمایش در آزمایشگاه است. این روش اغلب در طول آندوسونوگرافی انجام می شود. در طول EUS، ابزارهای ویژه ای از داخل آندوسکوپ عبور داده می شود تا مقداری از بافت پانکراس جهت نمونه برداری برداشت شود.

آزمایش خون. آزمایش نشانگر تومور CA19-9 یکی از ابزارهای تشخیصی است که برای ارزیابی سرطان پانکراس استفاده می‌شود. این آزمایش به تشخیص و پیگیری پیشرفت سرطان کمک می‌کند. با این حال، مهم است که بدانیم برخی از سرطان‌های پانکراس این پروتئین را تولید نمی‌کنند، بنابراین آزمایش CA19-9 همیشه قابل اعتماد نیست و نمی‌تواند به تنهایی به عنوان تشخیص نهایی استفاده شود.

آزمایش ژنتیک. اگر سرطان لوزالمعده در شما تشخیص داده شد، با پزشک خود در مورد آزمایش ژنتیک صحبت کنید. آزمایش ژنتیک از نمونه خون یا بزاق برای بررسی تغییرات ارثی DNA که خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهد، استفاده می کند. نتایج آزمایش ژنتیک ممکن است به راهنمایی درمان شما کمک کند. نتایج همچنین می تواند نشان دهد که آیا اعضای خانواده ممکن است خطر ابتلا به سرطان پانکراس را افزایش دهند یا خیر.

تشخیص وسعت سرطان پانکراس

پس از تأیید تشخیص سرطان پانکراس، پزشک برای تعیین میزان گسترش بیماری اقدام می‌کند. این فرآیند را مرحله‌بندی سرطان می‌نامند. پزشک از اطلاعات مرحله‌بندی برای پیش‌بینی وضعیت بیمار و طراحی برنامه درمانی مناسب استفاده می‌کند. مراحل سرطان پانکراس از 0 تا 4 طبقه‌بندی می‌شوند. در مراحل اولیه، سرطان فقط در پانکراس قرار دارد، اما با پیشرفت بیماری، مرحله آن افزایش می‌یابد. در مرحله 4، سرطان به سایر نقاط بدن نیز گسترش یافته است.

درمان سرطان پانکراس به چه شکل است؟

درمان سرطان پانکراس به مرحله بیماری و محل آن بستگی دارد. پزشک همچنین وضعیت کلی سلامت و ترجیحات شما را در نظر می‌گیرد. برای بیشتر افراد، هدف اصلی از درمان سرطان پانکراس این است که در صورت امکان، سرطان را به‌طور کامل از بین ببرند. اما اگر این کار ممکن نباشد، تمرکز بر بهبود کیفیت زندگی و جلوگیری از پیشرفت سرطان یا ایجاد آسیب‌های بیشتر خواهد بود. درمان‌های سرطان پانکراس ممکن است شامل جراحی، پرتودرمانی، شیمی‌درمانی یا ترکیبی از این روش‌ها باشد. در صورتی که سرطان پیشرفته باشد و این درمان‌ها مؤثر نباشند، تمرکز درمان بر کاهش علائم و حفظ راحتی شما تا حد امکان خواهد بود.

عمل جراحی لوزالمعده

جراحی‌های پیشرفته برای سرطان لوزالمعده امیدوارکننده هستند و می‌توانند به درمان این بیماری کمک کنند، اما این روش برای همه بیماران مناسب نیست. جراحی معمولاً زمانی امکان‌پذیر است که سرطان به سایر اندام‌ها سرایت نکرده باشد. اگر تومور بزرگ شود یا به رگ‌های خونی اطراف گسترش یابد، ممکن است جراحی دیگر گزینه مناسبی نباشد. در چنین شرایطی، درمان ممکن است با روش‌های دیگری مانند شیمی‌درمانی آغاز شود. گاهی اوقات، پس از این درمان‌ها، امکان انجام جراحی فراهم می‌شود.

عمل های مورد استفاده برای درمان سرطان پانکراس عبارتند از:

جراحی برای سر لوزالمعده. روش ویپل(Wipple)، که به پانکراتیکودئودنکتومی نیز معروف است، یک جراحی برای برداشتن سر پانکراس است. این عمل شامل برداشتن بخشی از روده کوچک (دئودنوم) و مجرای صفراوی نیز می‌شود. گاهی اوقات، جراح بخشی از معده و غدد لنفاوی نزدیک را هم برمی‌دارد. سپس، اندام‌های باقی‌مانده به یکدیگر پیوند زده می‌شوند تا عبور غذا در دستگاه گوارش همچنان امکان‌پذیر باشد.

جراحی برای بدن و دم لوزالمعده. جراحی برای برداشتن بدن و دم پانکراس پانکراتکتومی دیستال نامیده می شود. با این روش، ممکن است جراح نیاز به برداشتن طحال داشته باشد.

جراحی برای برداشتن کل پانکراس. به این عمل پانکراتکتومی کامل می گویند. پس از جراحی، برای جایگزینی هورمون ها و آنزیم های ساخته شده توسط لوزالمعده تا پایان عمر، دارو مصرف خواهید کرد.

شیمی درمانی سرطان لوزالمعده

شیمی‌درمانی از داروهای قوی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. این درمان ممکن است شامل یک داروی شیمی‌درمانی یا ترکیبی از چند دارو باشد. بیشتر داروهای شیمی‌درمانی از طریق ورید (رگ خونی) تجویز می‌شوند، اما برخی از آن‌ها به‌صورت قرص مصرف می‌شوند. شیمی‌درمانی ممکن است به‌عنوان اولین درمان در مواردی که جراحی امکان‌پذیر نیست، استفاده شود. همچنین، شیمی‌درمانی می‌تواند همزمان با پرتودرمانی انجام شود. گاهی اوقات این ترکیب درمانی می‌تواند اندازه تومور را به‌قدری کاهش دهد که جراحی ممکن شود. این روش‌ها معمولاً در مراکز پزشکی تخصصی که تجربه زیادی در درمان بیماران مبتلا به سرطان پانکراس دارند، ارائه می‌شود. شیمی‌درمانی اغلب پس از جراحی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده استفاده می‌شود. وقتی سرطان پیشرفته باشد و به سایر نقاط بدن گسترش یافته باشد، شیمی‌درمانی می‌تواند به کنترل آن کمک کند و همچنین ممکن است به کاهش علائمی مانند درد کمک کند.

پرتو درمانی سرطان لوزالمعده

پرتودرمانی از پرتوهای انرژی قدرتمند برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. این انرژی می‌تواند از منابعی مانند پرتوهای ایکس، پروتون‌ها یا دیگر منابع تامین شود. در طول پرتودرمانی، شما روی یک میز دراز می‌کشید و دستگاهی که در اطراف شما حرکت می‌کند، تابش را به نقاط دقیقی از بدن شما هدایت می‌کند. این روش می‌تواند قبل یا بعد از جراحی استفاده شود و اغلب پس از شیمی‌درمانی انجام می‌شود. همچنین، پرتودرمانی می‌تواند با شیمی‌درمانی ترکیب شود. اگر جراحی امکان‌پذیر نباشد، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی ممکن است به‌عنوان اولین درمان استفاده شوند. این ترکیب می‌تواند اندازه سرطان را کوچک کرده و امکان جراحی را فراهم کند. در مواردی که سرطان به سایر نقاط بدن گسترش یافته است، پرتودرمانی می‌تواند به کاهش علائمی مانند درد کمک کند.

سخن پایانی

شما می توانید از طرق همین سایت یا تماس تلفنی با کلینیک دکتر حسین ضیائی فوق تخصص گوارش و کبد بزرگسالان با ما در تماس باشید و از خدمات ما بهرمند شوید.