فهرست مطالب
فتق هیاتال (Hiatal Hernia) زمانی رخ می‌دهد که بخش بالایی معده از طریق عضله دیافراگم، که شکم و قفسه سینه را از هم جدا می‌کند، به سمت بالا برآمده می‌شود. دیافراگم یک عضله بزرگ است که دارای یک دهانه کوچک به نام هیتوس است. مری(لوله‌ای که غذا را از دهان به معده می‌رساند) از این دهانه عبور کرده و به معده متصل می‌شود. در فتق هیاتال، معده از طریق این دهانه به سمت قفسه سینه جابه‌جا می‌شود.
در فتق هیاتال کوچک معمولا مشکلی ایجاد نمی کند. ممکن است هرگز متوجه نشوید که دچار این مشکل هستید، مگر اینکه هنگام بررسی برای وضعیت دیگری توسط پزشک یا مراکز تصویربرداری کشف شود. اما یک فتق هیاتال بزرگ می تواند به غذا و اسید اجازه دهد تا به مری شما برگردد. این می تواند باعث سوزش سر دل شود. ولی با اقدامات خودمراقبتی یا داروها می توان این علائم را تسکین داد. فتق هیاتال بسیار بزرگ ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.
علائم فتق هیاتال
اکثر فتق های هیاتال کوچک هیچ علامتی ایجاد نمی کنند. اما فتق هیاتال بزرگتر می تواند باعث علائم زیر شود:
- تنگی نفس
- سوزش سردل
- مشکل در بلع
- درد قفسه سینه یا شکم
- احساس سیری بعد از خوردن غذا
- رفلاکس اسید معده به مری
- جریان معکوس غذا یا مایعات بلعیده شده به داخل دهان
- استفراغ خون یا دفع مدفوع سیاه رنگ که می تواند به معنای خونریزی در دستگاه گوارش باشد.
تشخیص فتق هیاتال
فتق هیاتال اغلب در طی آزمایش یا روشی برای تعیین علت سوزش سر دل یا درد در قفسه سینه یا بالای شکم کشف می شود. این آزمایش ها یا روش ها عبارتند از:
آزمایش بلع باریم. در این آزمایش عکسبرداری پس از خوردن باریم سولفات(مایع گچی) که پوشش داخلی دستگاه گوارش شما را می پوشاند و پر می کند، گرفته می شود. این پوشش به تیم آزمایشگاه این امکان را می دهد تا طرح کلی مری، معده و روده فوقانی شما را بررسی کنند.
آندوسکوپی فوقانی. آندوسکوپی روشی است که برای بررسی دستگاه گوارش انجام می‌شود. در این روش، یک لوله بلند و نازک که به یک دوربین کوچک به نام آندوسکوپ مجهز است، مورد استفاده قرار می‌گیرد. آندوسکوپ از گلوی شما عبور می کند و به داخل مری و معده شما نگاه می کند و وضعیت بیماری را بررسی می کند.
مانومتری مری. آزمایشی است که برای اندازه گیری انقباضات عضلانی مری انجام می شود. این تست انقباضات ریتمیک عضلانی مری را هنگام بلع اندازه گیری می کند. مانومتری مری همچنین هماهنگی و نیروی استفاده شده توسط عضلات مری شما را اندازه گیری می کند.
آیا فتق هیاتال درمان دارد؟
اکثر افراد مبتلا به فتق هیاتال هیچ علامتی را تجربه نمی کنند و نیازی به درمان نخواهند داشت. اگر علائمی مانند سوزش سر دل مکرر و رفلاکس اسید معده را تجربه کردید، ممکن است به دارو یا جراحی نیاز داشته باشید.
قرص یا دارو برای درمان فتق هیاتال
اگر سوزش معده و رفلاکس اسید معده را تجربه می کنید، پزشک شما ممکن است موارد زیر را توصیه کند:
آنتی اسید برای خنثی کردن اسید معده. آنتی اسیدها ممکن است تسکین سریعی ایجاد کنند. استفاده بیش از حد از برخی آنتی اسیدها می تواند عوارض جانبی مانند اسهال یا گاهی اوقات مشکلات کلیوی ایجاد کند.
دارو برای کاهش تولید اسید. این داروها به عنوان مسدود کننده های گیرنده H2 شناخته می شوند. که عبارتند از سایمتیدین، فاموتیدین و نیزاتیدین می باشد. برای استفاده از داروهای قوی تر می بایست به تجویز پزشک صورت گیرد.
استفاده از داروهای پمپ پروتون. این داروها از تولید اسید جلوگیری می کنند و مری را بهبود می بخشند. داروهای پمپ پروتون از مسدود کننده های گیرنده H-2 قوی تر هستند و به بافت آسیب دیده مری زمان می دهند تا بهبود یابد. مهارکننده های پمپ پروتون که بدون نسخه در دسترس هستند عبارتند از لانزوپرازول (Prevacid 24HR) و امپرازول (Prilosec، Zegerid). نسخه های قوی تر به صورت نسخه در دسترس هستند.
عمل جراحی فتق هیاتال
فتق هیاتال بزرگ گاهی اوقات نیاز به جراحی دارد. جراحی ممکن است به افرادی که از داروها جوابی نگرفتند، کمک کند تا سوزش سر دل و رفلاکس اسید را تسکین دهند. جراحی همچنین ممکن است به افرادی که دارای عوارضی مانند التهاب جدی یا تنگ شدن مری هستند، کمک کند.
جراحی برای ترمیم فتق هیاتال ممکن است شامل کشیدن معده به سمت پایین به داخل شکم و کوچکتر کردن دهانه دیافراگم باشد. جراحی همچنین ممکن است شامل تغییر شکل عضلات قسمت تحتانی مری باشد. این به جلوگیری از برگشت محتویات معده کمک می کند. گاهی اوقات، جراحی فتق هیاتال با جراحی کاهش وزن(گاسترکتومی اسلیو) ترکیب می شود.
جراحی ممکن است با استفاده از یک برش منفرد در دیواره قفسه سینه انجام شود که توراکوتومی نامیده می شود. جراحی همچنین ممکن است با استفاده از تکنیکی به نام لاپاراسکوپی انجام شود. در جراحی لاپاراسکوپی، جراح یک دوربین کوچک و ابزار مخصوص را از طریق چندین برش کوچک در شکم وارد می‌کند. سپس این عمل توسط جراح انجام می شود که تصاویری را از داخل بدن که روی یک مانیتور ویدئویی نمایش داده می شود، مشاهده می کند.
شیوه زندگی و درمان های خانگی
ایجاد چند تغییر در شیوه زندگی ممکن است به کنترل علائم ناشی از این بیماری کمک کند. سعی کنید:
- سیگار را ترک کنید
- وزن سالم را حفظ کنید
- سر تخت خود را 8 اینچ (20 سانتی متر) بالا بیاورید.
- از دراز کشیدن بعد از غذا یا غذا خوردن در اواخر روز خودداری کنید.
- به جای چند وعده غذایی بزرگ، چندین وعده غذایی کوچکتر در طول روز بخورید.
- غذاهایی که باعث سوزش سر دل می شوند را میل نکنید. از جمله غذاهای چرب یا سرخ شده، سس گوجه فرنگی، الکل، شکلات، نعناع، سیر، پیاز و کافئین را در برمی گیرد.
جمع بندی
اگر تشخیص داده شد که شما مبتلا به فتق هیاتال هستید و مشکلات شما پس از ایجاد تغییر در شیوه زندگی و شروع روند درمانی ادامه دارد، ممکن است به یک پزشک متخصص در بیماری های گوارشی ارجاع داده شوید که متخصص گوارش نامیده می شود. شما می توانید جهت رزرو نوبت از طریق همین سایت یا تماس تلفنی با کلینیک دکتر حسین ضیائی فوق تخصص گوارش و کبد بزرگسالان با ما در تماس باشید و از خدمات کلینیک بهرمند شوید. در ضمن در صورت داشتن هر گونه سوال یا نظر می توانید در پایین همین مقاله با ما به اشتراک بگذارید، دکتر حسین ضیائی در اولین فرصت پاسخ شما را خواهند داد.
فتق هیاتال پرسش و پاسخ
آیا فتق هیاتال خطرناک است؟
فتق هیاتال معمولاً خطرناک نیست و بسیاری از افراد مبتلا به این عارضه حتی از وجود آن بی‌اطلاع هستند، زیرا علائمی ندارند. با این حال، در برخی موارد، این مشکل می‌تواند باعث بروز علائم یا عوارض شود که نیاز به توجه پزشکی دارد.
درمان قطعی فتق هیاتال چیست؟
علاج قطعی فتق هیاتال به شدت بیماری و علائم بیمار بستگی دارد. در اکثر موارد، علائم فتق هیاتال مانند ریفلاکس اسید یا سوزش سر دل با درمان‌های دارویی و تغییر سبک زندگی مدیریت می‌شود، اما در موارد شدید یا پیچیده، جراحی ممکن است به عنوان درمان قطعی مورد نیاز باشد.
آیا فتق هیاتال و تپش قلب مرتبط است؟
فتق هیاتال ممکن است به طور غیرمستقیم باعث تپش قلب شود. این ارتباط معمولاً ناشی از تأثیرات فتق بر عملکرد معده و مری و تحریک عصبی یا فشار بر قفسه سینه است. در حالی که فتق هیاتال به طور مستقیم با مشکلات قلبی ارتباط ندارد
فتق هیاتال لغزشی چیست؟
شایع‌ترین نوع فتق هیاتال لغزشی است، و زمانی رخ می‌دهد که قسمت فوقانی معده و اتصال بین مری و معده (محل اسفنکتر تحتانی مری) به داخل قفسه سینه و از طریق دهانه‌ای در دیافراگم به نام هیاتوس جابه‌جا می‌شوند.
فتق هیاتال کجاست؟
فتق هیاتال در ناحیه‌ای از بدن رخ می‌دهد که قسمت بالایی معده از طریق یک سوراخ کوچک در دیافراگم به داخل قفسه سینه حرکت می‌کند. دیافراگم عضله‌ای است که شکم را از قفسه سینه جدا می‌کند و دارای یک سوراخ به نام هیاتوس است که مری از آن عبور می‌کند تا به معده متصل شود. در شرایط طبیعی، مری از این سوراخ عبور می‌کند و به معده وصل می‌شود، اما در فتق هیاتال، قسمت فوقانی معده یا گاهی اوقات خود معده از این سوراخ به داخل قفسه سینه حرکت می‌کند.