کیست های کبدی به انگلیسی Liver cysts به کیسه های پر از مایع گفته می شود، که روی کبد ظاهر می شوند. تقریباً همه کیست های کبدی خوش خیم (غیر سرطانی) هستند. ممکن است تعداد کمی از کیست ها، بزرگ شوند و علائم ایجاد کنند. برخی از کیست های کبدی ناشی از یک اختلال ارثی است که ممکن است نیاز به درمان داشته باشد.
فهرست مطالب
کیست های کبدی چقدر شایع هستند؟
کیست های خوش خیم کبد که کیست های ساده نیز نامیده می شوند، شایع ترین شکل کیست کبدی هستند. براساس اطلاعات جمع آوری شده حدود 5٪ تا 10٪ از مردم در سراسر جهان کیست کبدی دارند.
کیست های کبدی چه کسانی را مبتلا می کند؟
کیست های کبدی می توانند افراد بین 30 تا 70 سال را تحت تاثیر قرار دهند، اما تنها 10 تا 15 درصد از افراد علائم واضحی را تجربه می کنند. زنان بیشتر از مردان با کیست کبدی متولد می شوند و مردان بیشتر از زنان به کیست کبدی مبتلا می شوند.
آیا کیست های کبدی سرطانی هستند؟
کیست های کبدی به ندرت پیش سرطانی یا سرطانی می شوند. در صورت بروز علائم از کیست های کبدی پزشکان از جراحی برای درمان آن استفاده می کنند. حدود 1 تا 5 درصد از همه کیست های کبدی زمینه سرطانی شدن دارند و حدود 30 درصد از این کیست ها سرطانی می شوند.
آیا کیست روی کبد خطرناک است؟
تقریبا همه کیست های کبدی خوش خیم (غیر سرطانی) هستند و به اندازه کافی بزرگ نمی شوند که علائم ایجاد کنند، درصد بسیار کمی از کیست های کبدی می توانند سرطانی شوند. با این حال، دو نوع بیماری کبد هیداتید و کبد کیستیک ممکن است به جراحی یا درمان دیگری نیاز داشته باشد:
کیست کبد هیداتید(انگلی)
کیست هیداتیک کبد توسط انگل ها ایجاد می شود، این انگل ها معمولاً از طریق سیستم آب آلوده از سگ و گوسفند به انسان منتقل می شود. این انگل ها در کبد و سایر نواحی بدن به کیست تبدیل می شوند. در صورت عدم درمان، بیماری هیداتید می تواند باعث تب، یرقان، ائوزینوفیلی یا افزایش غیرطبیعی گلبول های سفید خون شود. متخصصان این کیست ها را با دارو، از جمله شیمی درمانی، برای از بین بردن انگل و جراحی برای برداشتن کیست ها درمان می کنند.
کیست کبد پلی کیستیک (غیرانگلی)
این کیست کبدی در افرادی که زمینه ارثی این بیماری را دارند ایجاد می شود. و هر 1 تا 10 نفر از 100000 نفر را مبتلا می کند. افراد مبتلا به PLD خوشه‌هایی از کیست‌های خوش‌خیم یا ساده روی کبد خود ایجاد می‌کنند. این کیست ها ممکن است شبیه خوشه های بسیار بزرگ انگور باشند. تنها حدود 20 درصد از افراد مبتلا به PLD علائم قابل توجهی دارند و بیشتر افراد تا بزرگسالی هیچ علائمی ندارند. با گذشت زمان، کبد فرد بزرگتر می شود و باعث تورم یا متسع شدن شکم و ناراحتی می شود. معمولا PLD را با دارو و جراحی درمان می کنند.
آیا کیست های کبدی خود به خود از بین می روند؟
در برخی موارد ممکن است کیست های خوش خیم کبد بدون درمان از بین بروند. و این را نیز بیاد داشته باشید که اکثر کیست های کبدی خوش خیم هستند و به اندازه کافی بزرگ نمی شوند که علائم ایجاد کنند. پزشکان متخصص برای برداشتن کیست های بزرگ از روش جراحی استفاده می کنند.
اندازه کیست های کبدی چقدر هست؟
کیست های کبدی می توانند به کوچکی سر یک سنجاق یا به اندازه 4 اینچ باشند.
علائم کیست کبد چیست؟
اکثر افراد مبتلا به کیست های خوش خیم یا سرطانی کبد هرگز علائمی ندارند. ولی در صورت بروز ممکن است علائم زیر را داشته باشند:
- شکم متورم
- حالت تهوع و استفراغ
- احساس تنگی نفس
- درد مبهم در ناحیه سمت راست بالای شکم
- فقدان اشتها یا احساس سیری پس از خوردن بسیار کم
- ممکن است توده های بزرگ را در شکم خود احساس کنند.
- زردی. اگر مجاری صفراوی توسط کیست های کبدی مسدود شود، ممکن است این اتفاق بیفتد.
- تب و درد شدید شکم(در صورت پارگی کیست ممکن است این اتفاق بیفتد)
علت کیست کبد چیست؟
تقریباً همه کیست های کبدی مادرزادی هستند، به این معنی که در بدو تولد وجود دارند. تحقیقات نشان می دهد، که هنوز عامل ایجاد کیست های مادرزادی کبد مشخص نشده است.
علائم پاره شدن کیست کبد چیست؟
پاره شدن کیست کبد می‌تواند علائم جدی و حتی خطرناکی ایجاد کند، بسته به نوع کیست (ساده یا هیداتید). در ادامه، علائم پاره شدن کیست کبد توضیح داده شده است:
کیست ساده (غیرانگلی)
- درد شدید و ناگهانی در ناحیه شکم، به‌ویژه سمت راست بالای شکم
- احساس تهوع یا استفراغ
- تورم یا حساسیت در شکم
- در موارد نادر، خونریزی داخلی که می‌تواند به علائم شوک مانند ضعف، سرگیجه یا کاهش فشار خون منجر شود
کیست هیداتید (انگلی)
این نوع کیست در صورت پاره شدن می‌تواند مشکلات جدی‌تری ایجاد کند:
- واکنش آلرژیک شدید (آنافیلاکسی)
- خارش یا بثورات پوستی
- تنگی نفس یا ورم در صورت و گلو
- افت ناگهانی فشار خون
- انتشار عفونت
- تب و لرز
- عفونت عمومی (سپسیس) در موارد شدید
- درد شدید در شکم و علائم مسمومیت
کیست کبدی را چگونه تشخیص می دهند؟
بسیاری از اوقات پزشکان متخصص هنگام انجام آزمایش های تصویربرداری برای سایر بیماری ها، کیست های کبدی را کشف می کنند. آزمایش‌های تصویربرداری که کیست‌های کبدی را نشان می‌دهند عبارتند از:
سونوگرافی
سونوگرافی از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویر از اندام های داخلی و سایر بافت ها استفاده می کند.
CT اسکن
سی تی اسکن از یک سری اشعه ایکس و یک کامپیوتر برای ایجاد تصاویر سه بعدی از بافت های نرم و استخوان های شما استفاده می کند.
MRI
این آزمایش بدون درد از یک آهنربای بزرگ مغناطیسی، امواج رادیویی و یک کامپیوتر برای تولید تصاویر بسیار واضح از اندام ها و ساختارهای بدن شما استفاده می کند.
انواع روش جراحی برای درمان کیست های کبدی
روش ها و جراحی ها برای برداشتن کیست های خوش خیم بزرگ، کیست های ناشی از بیماری کبد پلی کیستیک و کیست های پیش سرطانی یا سرطانی کبد عبارتند از:
آسپیراسیون از راه پوست. پزشکان متخصص از سونوگرافی یا تصویربرداری CT برای وارد کردن سوزن یا کاتتر در کیست های کبدی و تخلیه مایع کیست ها استفاده می کنند.
فنستراسیون. این جراحی کیست های بزرگ را با برداشتن دیواره کیست درمان می کند.
رزکسیون کبدی. در این جراحی قسمت هایی از کبد که تحت تاثیر کیست قرار گرفته اند را برمی دارد.
آمبولیزاسیون ترانس شریانی (TACE). به روشی عمل می‌کند که می‌توان آن را به ساخت یک سد در مسیر یک نهر برای متوقف کردن جریان آب تشبیه کرد. در این روش، پزشک داروی ضد سرطان را مستقیماً به یکی از شریان‌هایی که خون‌رسانی به کبد را انجام می‌دهد، تزریق می‌کند. سپس ماده‌ای برای مسدود کردن این شریان وارد می‌شود. این ماده مانند یک سد عمل کرده و داروی ضد سرطان را در محل تومور نگه می‌دارد تا اثر بیشتری بر روی آن داشته باشد، به‌جای اینکه در سایر بخش‌های بدن پخش شود.
عمل جراحی. برای برداشتن کیست های خوش خیم یا سرطانی مورد استفاده قرار می گیرد.
پیوند کبد. زمانی که کبد به درمان دارویی و/یا جراحی برای برداشتن کیست‌های کبدی پاسخ نمی‌دهد، مورد استفاده قرار می گیرد.
آیا می توانم از کیست کبد جلوگیری کنم؟
اکثر کیست های کبدی مادرزادی هستند، به این معنی که در بدو تولد وجود دارند.
جمع بندی
برخی از کیست های خوش خیم (غیر سرطانی) کبد هرگز علائمی ایجاد نمی کنند. در این صورت پزشک شما ممکن است به شما توصیه کند که آزمایش‌های تصویربرداری بعدی مانند سونوگرافی را هر سه ماه یک بار به مدت یک سال انجام دهید تا تأیید شود که کیست شما رشد و یا تغییر نمی‌کند. برای مشاوره بیشتر و افزایش آگاهی در این زمینه شما می توانید از طریق همین سایت یا تماس تلفنی با کلینیک دکتر حسین ضیائی فوق تخصص گوارش و کبد بزرگسالان با ما در ارتباط باشید و از خدمات کلینیک بهرمند شوید. در ضمن در صورت داشتن هر گونه سوال و یا نظرات خود می توانید در پایین همین مقاله با ما به اشتراک بگذارید، دکتر حسین ضیایی در اولین فرصت جواب شما را خواهند داد.
سوالات متداول کیست کبدی
قرص درمان کیست کبد چیست؟
کیست هیداتید ناشی از عفونت انگل اکینوکوکوس است و نیاز به درمان دارد. داروهایی مانند: آلبندازول(داروی اصلی برای کشتن انگل‌ها یا جلوگیری از رشد آن‌ها)، مبندازول(به‌عنوان جایگزین آلبندازول) مورد استفاده قرار می گیرد.
عوارض بعد از عمل کیست کبد کدامند؟
عمل جراحی برای درمان کیست کبد معمولاً بی‌خطر است، اما مانند هر عمل جراحی دیگر ممکن است عوارضی داشته باشد. عوارض به نوع کیست (ساده یا هیداتید) و نوع عمل جراحی بستگی دارد (جراحی باز یا لاپاروسکوپی). در ادامه به عوارض شایع و احتمالی اشاره می‌شود: درد و ناراحتی، خستگی و ضعف، عفونت در محل برش جراحی یا در داخل شکم، خونریزی داخلی یا در محل جراحی
برای درمان کیست کبد چه بخوریم؟
رژیم غذایی نمی‌تواند جایگزین درمان پزشکی شود. اگر علائم یا شرایط خاصی دارید، حتماً با پزشک مشورت کنید. همچنین، مصرف هرگونه مکمل یا تغییر جدی در رژیم غذایی باید با نظر پزشک انجام شود.
کیست انگلی کبد خطرناک است؟
بله، کیست انگلی کبد (معروف به کیست هیداتید) می‌تواند خطرناک باشد، به‌ویژه اگر به‌موقع تشخیص داده نشود یا درمان مناسب انجام نگیرد. این کیست که ناشی از عفونت با انگل اکینوکوکوس است، عوارض بالقوه‌ای دارد که می‌تواند جدی و حتی تهدیدکننده زندگی باشد.
عمل کیست کبد با لیزر چیست؟
عمل کیست کبد با لیزر یک روش کم‌تهاجمی است که به‌طور خاص برای درمان برخی کیست‌های کبد، به‌ویژه کیست‌های ساده یا هیداتید کوچک و غیرپیچیده، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش به دلیل دقت بالا، کاهش عوارض جانبی، و زمان بهبودی کوتاه‌تر نسبت به جراحی‌های سنتی، توجه بیشتری را به خود جلب کرده است.
لاپاراسکوپی کیست کبد چیست؟
لاپاراسکوپی کیست کبد یکی از روش‌های مدرن و کم‌تهاجمی برای درمان کیست‌های کبدی است. این روش به‌خصوص برای کیست‌های ساده یا برخی موارد خاص از کیست‌های هیداتید (با احتیاط) استفاده می‌شود. در این روش، به جای برش بزرگ در جراحی باز، از چند برش کوچک و ابزارهای مخصوص برای دسترسی به کیست استفاده می‌شود. در ابتدا چند برش کوچک (معمولاً 3-4 برش) در شکم ایجاد می‌شود.
ابزارهای جراحی از طریق این برش‌ها وارد می‌شوند. مایع داخل کیست تخلیه و دیواره کیست برداشته یا تخریب می‌شود.