پولیپکتومی چیست؟
پولیپکتومی یک روش جراحی برای برداشتن پولیپ است، که برای حذف پولیپها از لایه های داخلی اعضای بدن(بیشتر در روده بزرگ) استفاده میشود. پولیپها رشد غیرطبیعی بافتی هستند که ممکن است روی لایههای اندامهایی مانند روده بزرگ، معده، رحم یا مجرای بینی تشکیل بشوند. اگرچه بیشتر پولیپها خوشخیم هستند، اما با گذر زمان در برخی از آنها بویژه پولیپهای روده بزرگ ممکن است به توده سرطانی تبدیل شوند. در طی انجام پولیپکتومی، پزشک به طور معمول از ابزارهای ویژه مانند فورسپس، دستهها، یا حلقه سیم برای گرفتن و حذف پولیپ استفاده میکند. این روش معمولاً در طول کولونوسکوپی انجام میشود، یک روش کمتهاجمی که در آن یک لوله انعطافپذیر با یک دوربین وارد روده بزرگ میشود تا لایههای آن را مشاهده کند.
نحوه انجام پولیپکتومی
بسیاری از بیماران ترجیح میدهند که برای انجام این عمل به طور کامل بیهوش نشوند، در حالی که افرادی ممکن است بیهوشی را ترجیح دهند. پزشک، معمولاً از طریق سوزن داخل وریدی (IV)، به بیمار آرامبخش تزریق میکند تا او احساس خواب آلودگی و آرامش کند. بیشتر پولیپها را میتوان با یک دامنه لولهای که پزشک وارد بدن میکند، بدون نیاز به یک برش بزرگ، از بین برد. برای انجام پولیپکتومی روده بزرگ، پزشک لوله را از طریق راست روده وارد بدن میکند و با استفاده از دوربین پولیپ را بررسی و از بین میبرد.
انواع پولیپکتومی
پوليپکتومي دام سرد (CSP)
پوليپکتومي دام سرد براي برداشتن پوليپ هاي کوچک استفاده مي شود. اين روش شامل استفاده از دام حلقه اي براي گرفتن و خارج کردن پوليپ است و در برخي موارد استفاده از الکتروکوتر براي سوزاندن بافت پوليپ باقي مانده است.
پولیپکتومی دام داغ (HSP)
برای اکثر پولیپها، انجام پولیپکتومی دام داغ مورد استفاده قرار می گیرد. پولیپکتومی دام داغ، دام حلقه ای است که پولیپ را گرفته و سپس آن را خارج می کند.
پولیپکتومی فورسپس سرد یا گرم
برای برداشتن پولیپ های کوچک شل از دستگاه گوارش از روش قدیمی فورسپس استفاده میشود. جراح از یک سیم برای برداشتن بخشی از پولیپ که به داخل بافت امتداد مییابد استفاده میکند و در صورت نیاز از الکتروکوتر برای سوزاندن بافت باقیمانده پولیپ استفاده میکند. این روش ممکن است نیازمند داروی ضد درد قبل، حین یا بعد از عمل باشد. در صورت بزرگ بودن پولیپ ها نیاز به بیهوشی عمومی و ایجاد یک شکاف وجود دارد. در واقع پولیپکتومی یک اقدام پیشگیرانه مهم است زیرا این اجازه را میدهد که پولیپهای با احتمال سرطانی قبل از اینکه فرصتی برای تبدیل به سرطان داشته باشند، حذف شوند. پس از حذف، پولیپ برداشته شده معمولاً به آزمایشگاه ارسال میشود تا تعیین گردد که آیا خوشخیم است یا سرطانی.
پولیپ چگونه شکل می گیرد ؟
پولیپ به تودههای خوشخیم و غیر سرطانی گفته میشود که از غشای مخاطی اندامهای مختلف بدن مانند روده بزرگ، معده، بینی و رحم رشد میکنند. که به صورت برجسته و صاف همانند قارچ هستند. با مشاهده علائم پولیپ باید به پزشک مراجعه کنید. بسته به محل پولیپ، درمان آن بر عهدهی پزشک متخصص است، مانند متخصص انکولوژی، متخصص زنان، متخصص گوش و حلق و بینی، متخصص گوارش و یا دیگر پزشکان. مراجعه کنید تا بهترین درمان را دریافت کنید.
مشخصات پولیپ چیست؟
خوشخیم: پولیپها خطرناک نیستند، اما در موارد نادر(بخصوص روده بزرگ) میتوانند به سرطان تبدیل شوند.
متصل به ساقه: پولیپها معمولاً با یک ساقه به دیواره معده، روده، رحم و.. متصل میشوند.
اندازه: پولیپها میتوانند در اندازههای متنوعی از چند میلیمتر تا چند سانتیمتر باشند.
محل: پولیپها میتوانند در هر عضوی از بدن ایجاد شوند، اما در روده بزرگ، معده، بینی و رحم بیشتر دیده می شوند.
علائم شایع پولیپ کدامند؟
خونریزی: خونریزی مقعدی و مدفوع خونی نشانههای مهم ابتلا به پولیپ روده یا سرطان روده است.
تغییر در عادات رودهای: اسهال، یبوست، احساس پری در شکم
درد: پولیپها زم انی که بزرگ می شوند(بخصوص روده بزرگ) میتوانند به انسداد روده منجر شده و دل درد شدیدی ایجاد کنند.
کم خونی: خونریزی ناشی از پولیپ منجر به کاهش آهن در بدن میشود. کمبود اهن تعداد گلبول های قرمز را کاهش داده و باعث کاهش سطح اکسیژن در گردش خون می شود که نتیجه آن ایجاد کمخونی، خستگی، ضعف و تنگی نفس میباشد.
در صورت مشاهده هر یک از این علائم میتوانید با کلینیک دکتر حسین ضیائی فوق تخصص گوارش و کبد بزرگسالان تماس بگیرید و مشاوره دریافت کنید.
پولیپ را چگونه تشخیص می دهند؟
پولیپ را از طریق روش های زیر تشخیص و بررسی می کنند:
کولونوسکوپی: برای بررسی روده بزرگ
سیگموئیدوسکوپی: برای بررسی قسمت پایینی روده بزرگ
آندوسکوپی: برای بررسی معده و مری
سونوگرافی: برای بررسی رحم و تخمدانها
آزمایش خون مخفی در مدفوع: برای بررسی وجود خون در مدفوع
درمان پولیپ با چه روش هایی صورت می گیرد؟
برداشتن پولیپ: معمولاً در طی کولونوسکوپی، آندوسکوپی یا جراحی انجام میشود.
دارو: در برخی موارد برای جلوگیری از رشد پولیپ استفاده میشود.
برای جلوگیری از پولیپ چه کارهایی انجام بدهیم؟
غربالگری: افراد بالای 45 سال در صورتیکه سابقه سرطان در خانواده نداشته باشند، باید به طور منظم برای پولیپ روده غربالگری شوند. در صورتیکه سابقه سرطان کولون در خانواده وجود داشته باشد، سن غربالگری 10 سال زودتر از فردی است که مبتلا به سرطان شده است. یعنی اگر فرد مبتلا در 48 سالگی مبتلا شده است، غربالگری در افراد خانواده از سن 38 سالگی شروع می شود.
تغذیه سالم: مصرف میوه، سبزیجات و غلات کامل به پیشگیری از پولیپ روده کمک میکند.
ورزش: فعالیت بدنی منظم به پیشگیری از پولیپ روده کمک میکند.
عدم استعمال دخانیات: سیگار کشیدن خطر ابتلا به پولیپ روده را افزایش میدهد.
کنترل وزن: چاقی خطر ابتلا به پولیپ روده را افزایش میدهد.
نکات مهم
- پولیپها در افراد مختلف، به خصوص افراد مسن، بیشتر دیده می شود
- سابقه خانوادگی پولیپ، خطر ابتلا به آن را افزایش میدهد.
- برخی از بیماریها مانند سندرم Lynch خطر ابتلا به پولیپ را افزایش میدهند.
عوارض بعد از پولیپکتومی
خون ریزی بعد از پولیپکتومی: ممکن است پس از عمل زخم بهبود نیابد و خونریزی افزایش یابد.
برداشت ناقص پولیپ: در برخی موارد ممکن است مقداری از پولیپ باقی بماند ک نیاز به پولیپکتومی دوباره خواهد شد.
سوراخ شدن اندام بدن: جراحان ممکن است در حین عمل جراحی سوراخی در بدن بیمار ایجاد کنند که ممکن است منجر به مرگ شود، اگرچه این اتفاق بسیار نادر است.
عفونت: پولیپکتومی ممکن است زخم ایجاد کند و هر زخمی ممکن است عفونی شود. عدم پیروی از توصیههای پزشک پس از جراحی یا عدم داشتن سلامت مطلوب میتواند باعث افزایش احتمال ابتلا به عفونت شود.
سوالات متداول در مورد پولیپ
آیا پولیپها خطرناک هستند؟
پولیپها به طور کلی خطرناک نیستند، اما در موارد نادر میتوانند به سرطان تبدیل شوند.
پولیپ ها چقدر بزرگ می شوند؟
حتی اگر پولیپ سرطانی نباشد، بعضی از پولیپها میتوانند بسیار بزرگ شوند و در صورت بروز، ممکن است باعث تغییر جریان خون، فشار بر اندامها و بروز علائم دیگر شوند.
آیا پولیپها دوباره رشد میکنند؟
بله، در برخی موارد پولیپها میتوانند دوباره رشد کنند. به همین دلیل، نیازمند پیگیری و مراجعه منظم به پزشک است.
آیا میتوان از پولیپها پیشگیری کرد؟
با انجام اقداماتی مانند غربالگری منظم، رژیم غذایی سالم و ورزش میتوان خطر ابتلا به پولیپ را کاهش داد.
برای اطلاعات بیشتر در مورد پولیپها با چه کسی میتوانم صحبت کنم؟
پزشک شما میتواند اطلاعات بیشتر در مورد پولیپها، از جمله علائم، تشخیص، درمان و پیشگیری از آنها به شما ارائه دهد. تیم حرفه ای دکتر حسین ضیائی درزمینه پولیپ و درمان آن می تواند اطلاعات کافی و بروز را در اختیار مراجعین محترم قرار بدهد.
آیا پولیپکتومی نیاز به بیهوشی دارد؟
پولیپکتومی نیازی به بیهوشی ندارد. در صورت بیهوش نکردن بیمار، از آرامبخش استفاده میشود. آمادگی برای پولیپکتومی و نوع روش جراحی به محل پولیپ بستگی دارد.
پولیپکتومی کولون چیست؟
پولیپکتومی کولون(روده) یک روش پزشکی است که در آن پولیپهای روده بزرگ (کولون) برداشته میشوند. پولیپها معمولاً رشدهای کوچک و غیرطبیعی هستند که در دیواره داخلی روده بزرگ تشکیل میشوند. بیشتر پولیپها خوشخیم (غیرسرطانی) هستند، اما برخی از آنها میتوانند به مرور زمان به سرطان تبدیل شوند. به همین دلیل، برداشتن پولیپها از اهمیت بالایی برخوردار است. پولیپکتومی معمولاً در طول کولونوسکوپی انجام میشود. هنگامی که پولیپ شناسایی شد، پزشک با استفاده از ابزارهای خاصی که به کولونوسکوپ متصل است، پولیپ را برمیدارد. این روش معمولاً بدون درد است، زیرا بیمار تحت آرامبخشی یا بیهوشی قرار میگیرد. پولیپکتومی میتواند به پیشگیری از سرطان روده بزرگ کمک کند و اگر نمونهبرداری(بیوپسی) لازم باشد، پولیپها برای بررسیهای بیشتر به آزمایشگاه ارسال میشوند.