زخم معده چیست؟علائم زخم معده چیست؟درمان زخم معده به چه شکل است؟علت ایجاد زخم معده چیست؟برای زخم معده چی بخوریم؟بهترین قرص برای زخم معده چیست؟ علائم زخم معده عصبی چیست؟زخم معده بدخیم چیست؟اینها بخشی از سوالات پرتکرار کاربران است که ما در این مقاله سعی داریم به این سوالات پاسخ بدهیم.
فهرست مطالب
زخم معده چیست؟
زخم معده به انگلیسی Stomach ulcer زخمی باز در لایه داخلی معده است. این زخم‌ها بدلیل از بین رفتن پوشش محافظ معده و در معرض قرار گرفتن با اسید معده ایجاد می شود. یکی از علل شایع درد متمرکز در معده هستند که بصورت نقطه‌ای احساس می‌شود .زخم‌های معده شایع و قابل درمان هستند، اما اگر برای مدت طولانی بدون درمان باقی بمانند، می‌توانند به مشکلات جدی‌تری منجر شوند. همه زخم‌های معده علائم قابل توجهی ایجاد نمی‌کنند اما ممکن است برخی از زخم‌ها به طور مداوم خونریزی می‌کنند که می‌تواند به مرور زمان منجر به از دست دادن خون قابل توجه شود. برخی دیگر می‌توانند به لایه‌های داخلی معده نفوذ کرده و تا ایجاد سوراخ پیشروی کنند.
درد زخم معده به کجا می زند؟
زخم معده مانند یک نقطه دردناک در معده، در قسمت بالای شکم، بین استخوان جناغ و ناف، کمی به سمت چپ قرار دارد احساس می‌شود. درد معمولی زخم معده شبیه به سوزش اسیدی در معده است، یا انگار چیزی در حال خوردن آن است. این حس توهم نیست. اسیدهای معده، آنزیم‌ها و سایر مواد شیمیایی در حال تخریب کردن زخم هستند. بسیاری از افراد با زخم شکمی دچار سوء‌هاضمه می‌شوند، یعنی فرد در حین اینکه دراحساس سیری دارد در ناحیه معده احساس سوزش می کند ممکن است کمی پس از شروع غذا خوردن یا مدت طولانی بعد از غذا خوردن احساس سیری کنید.
علائم زخم معده چیست؟
برخی از افراد هیچ احساسی نسبت به زخم معده خود ندارند. به این زخم‌ها، زخم‌های خاموش می‌گویند. شما ممکن است تا زمانی که دچار عوارضی مانند خونریزی یا سوراخ‌شدگی نشوید، هیچ علائمی نداشته باشید.
این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- کاهش وزن
- رنگ‌پریدگی
- تهوع و استفراغ
- خون سیاه در مدفوع
- رفلاکس اسید و سوزش سر دل
- استفراغی که شبیه تفاله قهوه است
- سرگیجه، ضعف یا احساس بی‌حالی
- نفخ، آروغ زدن و درد ناشی از گاز معده
- درد ناگهانی و شدید شکم که از بین نمی‌رود
اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
علائم زخم معده عصبی چیست؟
زخم معده عصبی که به نام زخم معده استرسی نیز شناخته می‌شود، نوعی زخم باز در مخاط معده یا قسمت بالایی روده کوچک است که به دلیل ترشح بیش از حد اسید معده ایجاد می‌شود. استرس‌های عصبی و روانی می‌توانند تولید اسید معده را افزایش دهند و در نتیجه باعث آسیب به لایه‌های محافظتی معده و ایجاد زخم شوند. با افزایش استرس و نگرانی علائم زخم شکمی عصبی همراه با درد معده، سوء هاضمه، تهوع و استفراغ بویژه هنگام بیدار شدن از خواب و پس از خوردن غذا، از دست دادن اشتها، کاهش وزن و استرس و اضطراب همراه است.
زخم معده بدخیم چیست؟
زخم معده بدخیم یا سرطانی به زخمی در دیواره معده گفته می‌شود که به دلیل وجود سرطان معده در فرد ایجاد شده است. این نوع زخم‌ها برخلاف زخم‌های معده عادی که معمولاً به دلیل عفونت باکتریایی یا مصرف طولانی‌مدت داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) ایجاد می‌شوند، به دلیل رشد سلول‌های سرطانی در معده به وجود می‌آیند. زخم شکمی بدخیم می‌تواند باعث علائمی مانند درد معده، کاهش وزن ناخواسته، احساس سیری سریع، تهوع، استفراغ، و خونریزی شود. تشخیص و درمان زودهنگام این نوع زخم‌ها بسیار مهم است، زیرا ممکن است به انتشار سرطان به دیگر بخش‌های بدن منجر شود.
علت ایجاد زخم معده چیست؟
عفونت هلیکوباکترپیلوری و داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)دو عامل اصلی زخم شکمی می باشند، که بیش از99 درصد افراد مبتلا را در برمی گیرند.
عفونت هلیکوباکترپیلوری
عفونت هلیکوباکترپیلوری یک عفونت باکتریایی بسیار شایع است. این باکتری عمدتاً در معده زندگی می‌کند. در بسیاری از افراد، این باکتری مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما گاهی اوقات این باکتری به طور بیش از حد تکثیر شده و کنترل را به دست می‌گیرد. هنگامی که باکتری‌ها به تکثیر ادامه می‌دهند، به دیواره معده نفوذ کرده و التهاب مزمنی ایجاد می‌کنند که منجر به زخم شکمی می‌شود.
داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)
داروهای غیراستروئیدی، مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و آسپیرین، داروهای رایج مسکن هستند. این داروها در تماس با دیواره معده، آن را تحریک می‌کنند و همچنین برخی از مواد شیمیایی که از معده محافظت و ترمیم می‌کنند را مهار می‌کنند. دیواره معده به گونه‌ای طراحی شده است که از این آسیب‌های جزئی بهبود یابد. اما اگر NSAIDs را بیش از حد و به طور مکرر مصرف کنید، دیواره معده ممکن است نتواند با تعمیرات لازم همراهی کند. هر چه بیشتر پوشش محافظتی از بین برود، منابع کمتری برای بهبودی خواهد داشت.
درمان زخم معده به چه شکل است؟
درمان‌های موجود برای زخم معده شامل ترکیبی از داروها برای کاهش اسید معده، محافظت و پوشش زخم در طول درمان و از بین بردن عفونت‌های احتمالی است. در برخی موارد، ممکن است به یک روش پزشکی نیاز داشته باشید تا خونریزی را متوقف کرده یا سوراخ ایجاد شده را ترمیم کنند.
داروهای درمان زخم معده
آنتی‌بیوتیک‌ها: اگر شما عفونت باکتریایی هلیکوباکتر پیلوری یا سایر عفونت‌های باکتریایی داشته باشید، پزشک شما ترکیبی از آنتی‌بیوتیک‌ها را برای از بین بردن باکتری‌ها تجویز می‌کند. آنتی‌بیوتیک‌های رایج برای عفونت هلیکوباکتر پیلوری شامل:
- تتراسایکلین
- مترونیدازول
- کلاریترومایسین
- آموکسی‌سیلین
داروهای سیتوپروتکتیو:این داروها به محافظت و پوشش لایه مخاطی معده کمک می‌کنند. پزشکان اغلب این داروها را برای درمان و پیشگیری از زخم‌های معده ناشی از مصرف داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAID) تجویز می‌کنند. این داروها شامل:
- سوکرالفیت
- میزوپروستول
- بیسموت ساب‌سالیسیلات
مسدود کننده‌های گیرنده هیستامین (H2): این داروها با مسدود کردن ماده شیمیایی که به بدن شما فرمان تولید اسید معده را می‌دهد، میزان اسید معده را کاهش می‌دهند. این داروها شامل:
- فاموتیدین
- سایمتیدین
- نیزاتیدین
مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs): این داروها به کاهش اسید معده کمک کرده و همچنین با پوشش و محافظت از لایه مخاطی معده، فرایند بهبودی را تسریع می‌کنند. این داروها شامل:
- اسموپرازول
- دکس‌لانسوپرازول
- لانزوپرازول
- امپرازول
- پنتوپرازول
- رابپرازول
دیگرروش‌های پزشکی
اگر زخم شکمی شما خیلی پیشرفته باشد، ممکن است پزشک نیاز به درمان مستقیم آن داشته باشد که معمولاً این کار را در طول آزمایش آندوسکوپی انجام می‌دهند. پزشکان برای درمان خونریزی از روش‌هایی مانند سوزاندن یا تزریق دارو به زخم استفاده می‌کنند. اگر سوراخی وجود داشته باشد، ممکن است جراح گوارش نیاز به دوخت آن داشته باشد.
برای زخم معده چی بخوریم و چی نخوریم؟
غذاهای حاوی فیبر: میوه‌ها، سبزیجات، و غلات کامل به بهبود فرآیند هضم و کاهش تحریک معده کمک می‌کنند. فیبر می‌تواند تولید اسید معده را کنترل کند و به محافظت از دیواره معده کمک کند.
پروتئین‌های کم چرب: مصرف پروتئین‌های کم چرب مانند مرغ بدون پوست، ماهی، تخم‌مرغ، محصولات لبنی کم چرب مانند ماست و شیر کم چرب می‌تواند به تقویت دیواره معده و کاهش التهاب کمک کند.
غذاهای غنی از ویتامین C: ویتامین C نقش مهمی در بهبود زخم‌ها و تقویت سیستم ایمنی دارد.
غذاهای غنی از فلاونوئیدها: فلاونوئیدها ترکیباتی هستند که به کاهش رشد باکتری هلیکوباکتر پیلوری، که عامل اصلی زخم شکمی است، کمک می‌کنند. فلاونوئیدها شامل توت‌ها (توت‌فرنگی، زغال‌اخته)، سیب، کلم بروکلی و چای سبزمی باشند.
مصرف پروبیوتیک: پروبیوتیک‌ها به تعادل باکتری‌های مفید در دستگاه گوارش کمک می‌کنند و ممکن است در بهبود زخم شکمی مفید باشند. مانند: ماست پروبیوتیک، کفیر، کلم ترش (Sauerkraut).
غذاها و نوشیدنی‌هایی که باید از خوردن آن‌ها خودداری کنیم؟
غذاهای تند و پرادویه: این غذاها می‌توانند دیواره معده را تحریک کنند و باعث تشدید علائم شوند.
غذاهای چرب و سرخ‌کرده: هضم غذاهایی مانند فست‌فودها، چیپس، کره و روغن‌های حیوانی دشوار است و می‌تواند تولید اسید معده را افزایش دهد.
نوشیدنی‌های اسیدی و کافئین‌دار: قهوه، چای سیاه، نوشابه‌های گازدار، و آب‌میوه‌های اسیدی مانند پرتقال و لیمو می‌توانند معده را تحریک کنند.
الکل و سیگار: الکل و نیکوتین می‌توانند به دیواره معده آسیب برسانند و تولید اسید را افزایش دهند.
غذاهای شور و نمک‌دار: مصرف زیاد نمک می‌تواند باعث تشدید زخم‌های معده شود.
سخن پایانی
اگر زخم معده دارید، مشورت با یک پزشک برای تعیین سطح بیماری وایجاد یک برنامه غذایی مناسب بسیار توصیه می‌شود. شما می توانید از طریق همین سایت یا تماس تلفنی با کلینیک دکتر حسین ضیائی فوق تخصص گوارش و کبد بزرگسالان با ما در تماس باشید و از خدمات کلینیک بهرمند شوید.
منابع