بِزوآر به انگلیسی Bezoar به توده‌ای فشرده از مواد هضم‌نشده یا نیمه‌هضم‌شده گفته می‌شود که در دستگاه گوارش جمع می‌شود و ممکن است باعث انسداد روده یا معده شود. بزوآرها در حیوانات و انسان‌ها در تمام گروه‌های سنی رخ می‌دهند و بیشتر در معده یافت می‌شوند. زمانی تصور می‌شد که آنها دارای خواص جادویی یا دارویی هستند و می‌توانند پادزهر موثری برای سم باشند.
فهرست مطالب
انواع مختلف بزوار
انواع مختلفی از بزوار وجود دارد. آنها را می‌توان بر اساس ترکیبشان طبقه‌بندی کرد:
- فیتوبزوآرها. اینها رایج‌ترین نوع بزوار هستند و از الیاف گیاهی غیرقابل هضم تشکیل شده‌اند.
- دیوسپیروبزوآرها. نوعی فیتوبزوآر که از میوه خرمالو تشکیل شده است.
- تریکوبزوآرها. اینها از مو و ذرات غذا تشکیل شده‌اند و می‌توانند چندین کیلوگرم وزن داشته باشند.
- داروسازوزارها. اینها از داروهایی تشکیل شده‌اند که حل نشده‌اند.
- لاکتوبزوآرها. اینها از پروتئین شیر و مخاط تشکیل شده‌اند.
- بزوآرهای جسم خارجی. دستمال کاغذی، پلاستیک، لیوان‌های فومی پلی‌استایرن و کرم‌های انگلی نمونه‌های دیگری از مواد موجود در بزوارها هستند.
چه عواملی خطر بروز بزوآر ها را افزایش می دهد؟
بزوآرها ناشی از تجمع موادی در دستگاه گوارش هستند که معده نمی‌تواند آنها را هضم کند. اگرچه بزوارها می‌توانند هر کسی را تحت تأثیر قرار دهند، اما برخی از شرایط سلامتی ممکن است نشان دهنده افزایش احتمال بزوار باشند. فیتوبوزوآرها معمولاً افرادی را تحت تأثیر قرار می‌دهند که:
- مصرف بیش از حد فیبر دارند
- جراحی معده مانند حلقه معده (برای کاهش وزن) یا بای پس معده انجام داده‌اند
- سطح پایین اسید معده (هیپوکلریدیا) یا اندازه معده آنها کاهش یافته است
- به دلیل دیابت، اختلالات خودایمنی یا بیماری بافت همبند مختلط، تخلیه معده آنها به تأخیر افتاده است
- معمولاً به این دلیل که دندان ندارند یا دندان مصنوعی آنها به خوبی جا نمی‌افتد، نمی‌توانند غذای خود را به درستی بجوند.
اگر در معرض خطر بزوار نیستید، بعید است که به آن مبتلا شوید. با این حال، برای افرادی که در معرض خطر هستند، کاهش مصرف غذاهایی با سطح بالای سلولز غیرقابل هضم ممکن است به کاهش این خطر کمک کند.
علائم بزوار چیست؟
بیشتر بزوارها هیچ علامتی ایجاد نمی‌کنند زیرا دستگاه گوارش را به طور کامل مسدود نمی‌کنند. در صورت بروز علائم، این موارد ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- کمبود اشتها
- حالت تهوع
- استفراغ
- درد شکم
- کاهش وزن
- کم خونی
- احساس سیری پس از خوردن غذای بسیار کم
تشخیص بزوار
پزشک شما ممکن است با هر یک از آزمایش‌های زیر، بزوار را در شما تشخیص دهد:
- عکسبرداری با اشعه ایکس
- سی تی اسکن
- سونوگرافی شکم
- آندوسکوپی
بزوآرها معمولاً به صورت یک توده واحد مشاهده می‌شوند، اما می‌توانند شامل چندین توده باشند. رنگ آنها ممکن است از قهوه‌ای، سبز، زرد یا حتی سیاه متغیر باشد. پزشکان گاهی اوقات سعی می‌کنند در طول آندوسکوپی تکه‌ای از بزوار را برداشته و آن را زیر میکروسکوپ بررسی کنند تا مو یا مواد گیاهی را جستجو کنند.
درمان بزوارها
اگر بزوار تشخیص داده شود، گزینه‌های مختلفی برای درمان وجود دارد.
- اگر علائم خفیف باشد، اولین قدم ممکن است تلاش برای حل کردن بزوار باشد تا بتواند به طور طبیعی از بدن شما عبور کند یا حداقل شکسته و نرم شود تا راحت‌تر خارج شود. کوکاکولا و سلولاز در این فرآیند مفید تشخیص داده شده‌اند.
- بزوآرها همچنین می‌توانند در طول آندوسکوپی برداشته شوند. این ممکن است در طول تشخیص یا پس از تلاش برای حل کردن بزوار با نوشابه اتفاق بیفتد. همچنین می‌توان از فورسپس، اسپری جت یا لیزر برای شکستن یا برداشتن بزوارها استفاده کرد.
- فیتوبزوآرها باید تحت نظر پزشک متخصص حل شوند. می‌توان از آنزیم‌های گوارشی و عوامل پروکینتیک استفاده کرد.
- برداشتن برخی از بزوارها، به ویژه بزوارهایی که از خرمالو تشکیل شده‌اند، می‌تواند دشوارتر باشد و نیاز به جراحی داشته باشد.
عوارض بزوار در صورت عدم درمان
بزوآرها، در صورت عدم درمان، ممکن است منجر به عوارض جدی‌تری شوند. بزوار ممکن است پوشش معده شما را مختل کرده و باعث زخم معده، خونریزی، آسیب یا سوراخ شدن روده یا انسداد روده شود.
جمع بندی
بِزوآر توده‌ای غیرطبیعی از مواد هضم‌نشده یا نیمه‌هضم‌شده است که معمولاً در معده تشکیل می‌شود و در برخی موارد به روده هم راه پیدا می‌کند. این توده می‌تواند از مو، فیبر گیاهی، دارو یا مواد دیگر تشکیل شود. بزوآر ممکن است بدون علامت باشد، اما گاهی باعث تهوع، استفراغ، درد شکم یا انسداد دستگاه گوارش می‌شود. درمان بسته به نوع و اندازه بزوآر می‌تواند شامل دارو، آندوسکوپی یا در موارد شدید، جراحی باشد. پیشگیری نیز با اصلاح رژیم غذایی و پرهیز از بلع مواد غیرخوراکی امکان‌پذیر است. دکتر حسین ضیائی فوق تخصص گوارش و کبد بزرگسالان دارای یک تیم حرفه ای و مجرب واقع در خیابان ملاصدرا تهران می باشد. شما عزیزان می توانید برای رزرو نوبت از طریق همین سایت یا تماس تلفنی با ما در ارتباط باشید و از خدمات کلینیک بهرمند شوید. در ضمن در صورت داشتن هر گونه سوال یا نظر خاص می توانید در پایین همین مقاله(قسمت دیدگاه) با ما به اشتراک بگذارید، دکتر حسین ضیایی در اولین فرصت پاسخ شما را خواهند داد.
6 دیدگاه ها